KỸ THUẬT TRỒNG CÂY NHA ĐAM
1. Chọn giống và chọn chậu trồng cây nha đam
Ở miền Tây Nam Bộ thường trồng cây nha đam Việt Nam với lá bẹ to có thể cho một lá đạt gần một ký nếu được chăm sóc tốt. Nha đam Việt Nam có nhựa màu vàng sau khi cắt và phần keo trong có vị giòn hơn.Người miền quê thường nấu chè đậu xanh nha đam để thanh lọc cơ thể.
Ở Thành phố Hồ Chí Minh hay vùng Đông Nam Bộ thì thường trồng giống cây nha đam Mỹ, phía sau lá nha đam có lớp phấn trắng, nhựa cây có màu đỏ, năng suất lá nhiều gấp hai lần nha đam VN nên được trồng nhiều để thu hái lá, thường hai bẹnha đam Mỹ được hơn một ký.
Cây nha đam có thể trồng đất tự nhiên hay được trồng trong những chiếc lu vàng có đường kính miệng lu khoảng 35-40 cm, cao 40-45 cm. Nếu trồng đất thì công tác chăm sóc ít chủ động và lá nha đam sẽ nhỏ hơn trồng chậu.
2. Cách trồng cây nha đam trong chậu lu
Chọn giá thể trồng cây nha đam từ hỗn hợp trấu sống-xơ dừa- phân bò hoai mục –tro trấu theo tỷ lệ 1-0.5-2-0.3 và được ủ với nấm trichoderma ( 2ký nấm vi sinh trộn 100ký giá thể hỗn hợp) trong thời gian 20-30 ngày mới dùng.
Cho giá thể sau khi ủ vào chậu lu khoảng 2/3 chậu, trồng cây giống nha đam cao 15-20 cm vào một bên chậu để định hướng thân cây sẽ dựa vào thành chậu sau này.Dùng tay nén chặt gốc cây và tưới nước đủ ẩm, đặt chậu nơi nhiều ánh sáng hay nơi có ánh nắng buổi sáng. Tưới nước hàng ngày, nếu trời nắng gắt có thể tưới thêm vào buổi chiều giúp mát cây.
Sau một năm khi cây nha đam phát triển tốt, gốc bắt đầu cao nhô ra khỏi miệng chậu lu, Lúc này mới tiến hành thu lá bán ra thị trường.
Ở miền Tây Nam Bộ thường trồng cây nha đam Việt Nam với lá bẹ to có thể cho một lá đạt gần một ký nếu được chăm sóc tốt. Nha đam Việt Nam có nhựa màu vàng sau khi cắt và phần keo trong có vị giòn hơn.Người miền quê thường nấu chè đậu xanh nha đam để thanh lọc cơ thể.
Ở Thành phố Hồ Chí Minh hay vùng Đông Nam Bộ thì thường trồng giống cây nha đam Mỹ, phía sau lá nha đam có lớp phấn trắng, nhựa cây có màu đỏ, năng suất lá nhiều gấp hai lần nha đam VN nên được trồng nhiều để thu hái lá, thường hai bẹnha đam Mỹ được hơn một ký.
Cây nha đam có thể trồng đất tự nhiên hay được trồng trong những chiếc lu vàng có đường kính miệng lu khoảng 35-40 cm, cao 40-45 cm. Nếu trồng đất thì công tác chăm sóc ít chủ động và lá nha đam sẽ nhỏ hơn trồng chậu.
2. Cách trồng cây nha đam trong chậu lu
Chọn giá thể trồng cây nha đam từ hỗn hợp trấu sống-xơ dừa- phân bò hoai mục –tro trấu theo tỷ lệ 1-0.5-2-0.3 và được ủ với nấm trichoderma ( 2ký nấm vi sinh trộn 100ký giá thể hỗn hợp) trong thời gian 20-30 ngày mới dùng.
Cho giá thể sau khi ủ vào chậu lu khoảng 2/3 chậu, trồng cây giống nha đam cao 15-20 cm vào một bên chậu để định hướng thân cây sẽ dựa vào thành chậu sau này.Dùng tay nén chặt gốc cây và tưới nước đủ ẩm, đặt chậu nơi nhiều ánh sáng hay nơi có ánh nắng buổi sáng. Tưới nước hàng ngày, nếu trời nắng gắt có thể tưới thêm vào buổi chiều giúp mát cây.
Sau một năm khi cây nha đam phát triển tốt, gốc bắt đầu cao nhô ra khỏi miệng chậu lu, Lúc này mới tiến hành thu lá bán ra thị trường.
3. Cách bón
phân chăm sóc giúp lá nha đam mau lớn bẹ
Cây nha đam đặc biệt thích hợp với phân bò hoai mục, hàng năm cần trộn giá thểnhư phần 2 và bồi gốc nhiều đợt để bộ rễ cây ổn định ( một năm bồi gốc 3-4 đợt)
Hàng tháng bón thêm một muỗng cà phê phân urê ( rải xung quanh gốc) vào mỗi chậu cây nha đam sẽ giúp lá nha đam tươi bóng nở nang và nặng ký.
Việc tưới nước cần duy trì tốt không để cây thiếu nước sẽ làm làm lá cây nha đam thu hoạch bị đắng mất ngon.
Cây nha đam trồng chậu ít bị sâu bệnh tấn công, nếu phát hiện sâu ăn lá hay đốm đen lá thì lập tức cắt bỏ lá hư và dẹp bỏ chậu lu để tranh lây lan sâu bệnh.
4. Cách cắt thu hoạch lá nha đam
Sau một năm thì bắt đầu thu hoạch cắt lá, cứ hai tuần thì cắt hai lá mọc đối diện nhau( dùng dao lưỡi mõng bén cắt nhẹ phần tiếp giáp giữa lá và gốc, tránh cắt phạm vào phần thân cây), để thu hoạch với số lượng nhiều thì phải trồng hàng trăm chậu mới có thể cắt lá luân phiên hàng ngày.
Nếu nóng vội thu hái lá sớm cây nha đam sẽ chậm lớn và lá cây sau này khó ra bẹto nặng.
Sau thời gian thu hoach 3-4 năm thì cậu nha đam bắt đầu suy yếu, lá nhỏ dần và thân mọc cao hơn mặt chậu, có thể dùng dao bén để hạ phần gốc và tiếp tục trồng lại để hạ thấp chiều cao cây tránh ngã đổ, nhưng tốt nhất là phải có kế hoạch chuẩn bị cây con sẵn sàng, trồng lại lứa cây nha đam mới để tiếp tục thu hoạch lâu dài.
Cây nha đam đặc biệt thích hợp với phân bò hoai mục, hàng năm cần trộn giá thểnhư phần 2 và bồi gốc nhiều đợt để bộ rễ cây ổn định ( một năm bồi gốc 3-4 đợt)
Hàng tháng bón thêm một muỗng cà phê phân urê ( rải xung quanh gốc) vào mỗi chậu cây nha đam sẽ giúp lá nha đam tươi bóng nở nang và nặng ký.
Việc tưới nước cần duy trì tốt không để cây thiếu nước sẽ làm làm lá cây nha đam thu hoạch bị đắng mất ngon.
Cây nha đam trồng chậu ít bị sâu bệnh tấn công, nếu phát hiện sâu ăn lá hay đốm đen lá thì lập tức cắt bỏ lá hư và dẹp bỏ chậu lu để tranh lây lan sâu bệnh.
4. Cách cắt thu hoạch lá nha đam
Sau một năm thì bắt đầu thu hoạch cắt lá, cứ hai tuần thì cắt hai lá mọc đối diện nhau( dùng dao lưỡi mõng bén cắt nhẹ phần tiếp giáp giữa lá và gốc, tránh cắt phạm vào phần thân cây), để thu hoạch với số lượng nhiều thì phải trồng hàng trăm chậu mới có thể cắt lá luân phiên hàng ngày.
Nếu nóng vội thu hái lá sớm cây nha đam sẽ chậm lớn và lá cây sau này khó ra bẹto nặng.
Sau thời gian thu hoach 3-4 năm thì cậu nha đam bắt đầu suy yếu, lá nhỏ dần và thân mọc cao hơn mặt chậu, có thể dùng dao bén để hạ phần gốc và tiếp tục trồng lại để hạ thấp chiều cao cây tránh ngã đổ, nhưng tốt nhất là phải có kế hoạch chuẩn bị cây con sẵn sàng, trồng lại lứa cây nha đam mới để tiếp tục thu hoạch lâu dài.
KỸ THUẬT TRỒNG NHA ĐAM
Hiện nay, cây Nha đam còn được sử dụng để sản xuất các
loại mỹ phẩm bảo vệ và dưỡng da, cũng như dùng để làm nước
giải khát.Ninh Thuận là một trong những tỉnh có diện tích cây Nha đam nhiều nhất.
Cây dược liệu này chủ yếu được trồng trên những vùng đất cát và pha
cát ven biển, canh tác các loại cây trồng khác kém hiệu quả. Khi trồng cây Nha
đam, nông dân không phải đầu tư ban đầu cao, kỹthuật chăm sóc đơn giản và
trồng một lần có thể thu hái lâu dài, mang lại hiệu quảrất cao.
I. Làm đất
+ Chọn đất: Nha đam là cây chịu được khô hạn, nhưng không chịu được ngập úng, do đó phải chọn vùng đất cao ráo, thoáng xốp, tốt nhất là đất pha cát dễ thoát nước.
+ Làm đất: đất trồng phải được cày bừa kỹ, mục đích làm nhỏ đất và sang phảng ruộng trồng. Sau đó lên luống, đánh rãnh trồng. Thông thường luống được đánh cao khoảng 20 cm để dễ thoát nước. Ðánh Rãnh trồng theo mật độ hàng cách hàng 80 cm, cây cách cây 40 cm.
+ Bón lót: Sử dụng phân chuồng hoai để bón lót. Mỗi cây bón lót khoảng 500 - 700 g phân chuồng, khoảng 2,5 tấn phân chuồng/ha.
II. Chọn giống
+ Chọn giống: Hiện nay, có khoảng 300 loài Nha đam khác nhau, nhưng Nha đam ALOE VERAL lá xanh thẫm, bẹ lá to là loại dễ trồng và cho năng suất cao. Giống Nha đam ALOE VERAL đang được nông dân trồng đại trà .(Lương y Cao Xuân Quang hướng dẫn)
+ Nhân giống: Nha đam được nhân giống bằng phương pháp vô tính. Chúng ta sửdụng lá Nha đam để tiến hành nhân giống. Ðể tăng hệ số nhân giống, bà con có thểcắt bỏ đọt cây mẹ. Một năm sau xung quanh cây mẹ sẽ xuất hiện mấy chục cây con. Khi cây con lớn chừng 10 cm, chúng ta tách cây con đem vào vườn ươm, chăm sóc cây lớn chừng 15 - 20 cm chúng ta lấy đem trồng.
+ Thời vụ trồng: Cây Nha đam có thể trồng quanh năm, nhưng tốt nhất là trồng vào mùa xuân và mùa thu, vì đây là thời gian cây Nha đam con có thể phục hồi và phát triển nhanh nhất.
+ Cách trồng: Ðào cây con từ vườn ươm ( lưu ý: khi đào nên cẩn thận, lấy được càng nhiều rễ càng tốt, nhằm thu ngắn thời gian hồi sức của cây con ). Sau đó, trồng theo rãnh, với mật độ: Cây cách cây 40 cm, hàng cách hàng 80 cm, như vậy số lượng cây giống khoảng 30 - 50.000 cây/ha.
Khi trồng, bà con chú ý:
Ðể mầm cây con nhô khỏi mặt đất ( nếu bà con lấp đất mất lên trên ngọn cây sẽgây úng thúi cây con khi tưới nước ), giữ cho cây thẳng đứng và rễ phủ đều mới lấp chặt đất, nếu đất không đủ ẩm để giữ gốc nên tưới thêm nước. Sau đó, nếu trời khô hạn phải thường xuyên tưới nước giữ độ ẩm vừa đủ, nếu trời mưa liên tục thì phải chú ý thoát nước, vì Nha đam con rất dễ bị chết do úng nước. Nha đam vừa trồng xong mầm lá sẽ đỏ hoặc vàng, nhưng khi đã bén rễ mầm sẽ xanh trở lại. Cây Nha đam giống sau khi lấy ra khỏi vườn ươm, bà con nên để trong mát 2 - 3 ngày, sau đó mới đem ra trồng thì cây con sẽ nhanh mọc mầm và tỉ lệ sống cao hơn.
III. Chăm sóc :
Việc chăm sóc cây Nha đam chủ yếu gốm 3 khâu kỹ thuật như sau:
a. Tưới- tiêu nước:
+ Tưới nước: Cây Nha đam chịu được nắng hạn nhưng lại phát triển tốt khi có độẩm trong đất vừa phải. Vì vậy, trong mùa khô bà con phải tưới nước thường xuyên giữ độ ẩm cho đất. Tốt nhất trong mùa khô, 3 - 5 ngày bà con phải tưới nước 1 lần, giúp cây sinh trưởng tốt, đạt chất lượng sản lượng cao hơn.
+ Tiêu nước: Cây Nha đam không chịu được ngập úng quá lâu. Do vậy, nếu trời mưa dài ngày bà con phải khơi thông cách rãnh trồng tạo điều kiện để thoát nước tốt. Nếu để mương rãnh bị tích nước sẽ gây thối rễ, làm cho cây Nha đam chết hàng loạt.
b. Làm cỏ xới xáo đất:
Trong quá trình chăm sóc cây Nha đam bà con phải xới xáo đất trừ cỏ nhiều đợt. Việc xới đất thường xuyên sẽ giúp cho nền đất được thông thoáng và trừ được các loại cỏ dại, làm cho quá trình chuyển hoá các chất dinh dưỡng trong đất nhanh chóng và cây Nha đam dễ hấp thu, sinh trưởng và phát triển nhanh hơn.
c. Bón phân:
Cây Nha đam có khả năng hấp thụ và chuyển hóa nhanh các chất dinh dưởng trong đất. Do đó, ngoài việc bón lót bằng phân chuồng ( khoảng 2,5tấn/ha ), bà con phải thường xuyên bón thúc cho cây Nha đam bằng phân NPK. Thời gian bón thúc tốt nhất là 1 tháng/lần, với liều lượng khoảng 100 Kg/ha. Khi bón phân bà con nên tránh làm bẩn lá, thường bón trước khi trời có mưa hoặc phải tưới nước sau khi bón phân. Mỗi lần bón phân nên kết hợp với xới xáo đất để Nha đam dễ hấp thụ hơn.
IV. Phòng trừ bệnh hại :
Biểu bì lá của Nha đam được bao bọc bởi một lớp giáp cứng, nên các loại côn trùng khó có thể gây hại. Nhưng trong điều kiện trồng với mật độ dày, đất quá ẩm và nhiệt độ thấp, lá của Nha đam sẽ bị một số loại trực khuẩn gây hại. Trên mặt lá xuất hiện nhiều đốm đen và sẽ ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng của cây Nha đam.Biện pháp phòng trừ: Ðảm bảo thông thoáng trong vườn trồng Nha đam, kịp thời tiêu nước để khống chế độ ẩm của đất phù hợp, làm cỏ đúng lúc giúp Nha đam phát triển mạnh, tạo nên khả năng kháng bệnh tốt.Nếu xuất hiện dấu hiệu bệnh do trực khuẩn gây ra, bà con nên nhanh chóng cắt bỏ những lá mang bệnh đem tiêu hủy, tránh lây lan cho các lá khác.Trồng cây Nha đam chủ yếu là thu hoạch lá, do vậy trong quá trình phòng trừ bệnh hại, bà con không nên sử dụng các loại thuốc hóa học.
Cây Nha đam là loại cây chịu khô hạn rất tốt. Trong mùa khô, không có nước tưới, cây Nha đam vẫn có thể sống được. Ðến khi đất có độ ẩm thích hợp, cây sẽ tiếp tục phát triển. Sau khi trồng khoảng 06 tháng, cây Nha đam có thể cho thu hoạch lứa đầu tiên và cứ mỗi tháng lại thu hoạch một lần. Sau một năm xung quanh cây mẹlại xuất hiện nhiều cây con, bà con có thể chọn những cây con to khỏe thay thế cây mẹ, thì có thể cho thu hoạch lâu dài mà không phải ươm trồng lại từ đầu./.
I. Làm đất
+ Chọn đất: Nha đam là cây chịu được khô hạn, nhưng không chịu được ngập úng, do đó phải chọn vùng đất cao ráo, thoáng xốp, tốt nhất là đất pha cát dễ thoát nước.
+ Làm đất: đất trồng phải được cày bừa kỹ, mục đích làm nhỏ đất và sang phảng ruộng trồng. Sau đó lên luống, đánh rãnh trồng. Thông thường luống được đánh cao khoảng 20 cm để dễ thoát nước. Ðánh Rãnh trồng theo mật độ hàng cách hàng 80 cm, cây cách cây 40 cm.
+ Bón lót: Sử dụng phân chuồng hoai để bón lót. Mỗi cây bón lót khoảng 500 - 700 g phân chuồng, khoảng 2,5 tấn phân chuồng/ha.
II. Chọn giống
+ Chọn giống: Hiện nay, có khoảng 300 loài Nha đam khác nhau, nhưng Nha đam ALOE VERAL lá xanh thẫm, bẹ lá to là loại dễ trồng và cho năng suất cao. Giống Nha đam ALOE VERAL đang được nông dân trồng đại trà .(Lương y Cao Xuân Quang hướng dẫn)
+ Nhân giống: Nha đam được nhân giống bằng phương pháp vô tính. Chúng ta sửdụng lá Nha đam để tiến hành nhân giống. Ðể tăng hệ số nhân giống, bà con có thểcắt bỏ đọt cây mẹ. Một năm sau xung quanh cây mẹ sẽ xuất hiện mấy chục cây con. Khi cây con lớn chừng 10 cm, chúng ta tách cây con đem vào vườn ươm, chăm sóc cây lớn chừng 15 - 20 cm chúng ta lấy đem trồng.
+ Thời vụ trồng: Cây Nha đam có thể trồng quanh năm, nhưng tốt nhất là trồng vào mùa xuân và mùa thu, vì đây là thời gian cây Nha đam con có thể phục hồi và phát triển nhanh nhất.
+ Cách trồng: Ðào cây con từ vườn ươm ( lưu ý: khi đào nên cẩn thận, lấy được càng nhiều rễ càng tốt, nhằm thu ngắn thời gian hồi sức của cây con ). Sau đó, trồng theo rãnh, với mật độ: Cây cách cây 40 cm, hàng cách hàng 80 cm, như vậy số lượng cây giống khoảng 30 - 50.000 cây/ha.
Khi trồng, bà con chú ý:
Ðể mầm cây con nhô khỏi mặt đất ( nếu bà con lấp đất mất lên trên ngọn cây sẽgây úng thúi cây con khi tưới nước ), giữ cho cây thẳng đứng và rễ phủ đều mới lấp chặt đất, nếu đất không đủ ẩm để giữ gốc nên tưới thêm nước. Sau đó, nếu trời khô hạn phải thường xuyên tưới nước giữ độ ẩm vừa đủ, nếu trời mưa liên tục thì phải chú ý thoát nước, vì Nha đam con rất dễ bị chết do úng nước. Nha đam vừa trồng xong mầm lá sẽ đỏ hoặc vàng, nhưng khi đã bén rễ mầm sẽ xanh trở lại. Cây Nha đam giống sau khi lấy ra khỏi vườn ươm, bà con nên để trong mát 2 - 3 ngày, sau đó mới đem ra trồng thì cây con sẽ nhanh mọc mầm và tỉ lệ sống cao hơn.
III. Chăm sóc :
Việc chăm sóc cây Nha đam chủ yếu gốm 3 khâu kỹ thuật như sau:
a. Tưới- tiêu nước:
+ Tưới nước: Cây Nha đam chịu được nắng hạn nhưng lại phát triển tốt khi có độẩm trong đất vừa phải. Vì vậy, trong mùa khô bà con phải tưới nước thường xuyên giữ độ ẩm cho đất. Tốt nhất trong mùa khô, 3 - 5 ngày bà con phải tưới nước 1 lần, giúp cây sinh trưởng tốt, đạt chất lượng sản lượng cao hơn.
+ Tiêu nước: Cây Nha đam không chịu được ngập úng quá lâu. Do vậy, nếu trời mưa dài ngày bà con phải khơi thông cách rãnh trồng tạo điều kiện để thoát nước tốt. Nếu để mương rãnh bị tích nước sẽ gây thối rễ, làm cho cây Nha đam chết hàng loạt.
b. Làm cỏ xới xáo đất:
Trong quá trình chăm sóc cây Nha đam bà con phải xới xáo đất trừ cỏ nhiều đợt. Việc xới đất thường xuyên sẽ giúp cho nền đất được thông thoáng và trừ được các loại cỏ dại, làm cho quá trình chuyển hoá các chất dinh dưỡng trong đất nhanh chóng và cây Nha đam dễ hấp thu, sinh trưởng và phát triển nhanh hơn.
c. Bón phân:
Cây Nha đam có khả năng hấp thụ và chuyển hóa nhanh các chất dinh dưởng trong đất. Do đó, ngoài việc bón lót bằng phân chuồng ( khoảng 2,5tấn/ha ), bà con phải thường xuyên bón thúc cho cây Nha đam bằng phân NPK. Thời gian bón thúc tốt nhất là 1 tháng/lần, với liều lượng khoảng 100 Kg/ha. Khi bón phân bà con nên tránh làm bẩn lá, thường bón trước khi trời có mưa hoặc phải tưới nước sau khi bón phân. Mỗi lần bón phân nên kết hợp với xới xáo đất để Nha đam dễ hấp thụ hơn.
IV. Phòng trừ bệnh hại :
Biểu bì lá của Nha đam được bao bọc bởi một lớp giáp cứng, nên các loại côn trùng khó có thể gây hại. Nhưng trong điều kiện trồng với mật độ dày, đất quá ẩm và nhiệt độ thấp, lá của Nha đam sẽ bị một số loại trực khuẩn gây hại. Trên mặt lá xuất hiện nhiều đốm đen và sẽ ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng của cây Nha đam.Biện pháp phòng trừ: Ðảm bảo thông thoáng trong vườn trồng Nha đam, kịp thời tiêu nước để khống chế độ ẩm của đất phù hợp, làm cỏ đúng lúc giúp Nha đam phát triển mạnh, tạo nên khả năng kháng bệnh tốt.Nếu xuất hiện dấu hiệu bệnh do trực khuẩn gây ra, bà con nên nhanh chóng cắt bỏ những lá mang bệnh đem tiêu hủy, tránh lây lan cho các lá khác.Trồng cây Nha đam chủ yếu là thu hoạch lá, do vậy trong quá trình phòng trừ bệnh hại, bà con không nên sử dụng các loại thuốc hóa học.
Cây Nha đam là loại cây chịu khô hạn rất tốt. Trong mùa khô, không có nước tưới, cây Nha đam vẫn có thể sống được. Ðến khi đất có độ ẩm thích hợp, cây sẽ tiếp tục phát triển. Sau khi trồng khoảng 06 tháng, cây Nha đam có thể cho thu hoạch lứa đầu tiên và cứ mỗi tháng lại thu hoạch một lần. Sau một năm xung quanh cây mẹlại xuất hiện nhiều cây con, bà con có thể chọn những cây con to khỏe thay thế cây mẹ, thì có thể cho thu hoạch lâu dài mà không phải ươm trồng lại từ đầu./.
Chúc b
à con thành công!
